TS EN 13943 YANGIN GÜVENLİĞİ TERİMLER VE TARİFLERİ
1 Alevli yanma
Tutuşturma kaynağı (97) çekildikten sonra bir malzemenin alev (60)'li yanmaya devam etmesi.
2 Alevli yanma süresi
Belirtilmiş şartlar altında alevli yanmanın (1) devam ettiği süre. Saniye cinsinden ifade edilir.
3 Akkorlaşma
Tutuşturma kaynağı (97) kaldırıldıktan ve herhangi bir alev söndürüldükten sonra kor halinde yanmanın (84) devam etmesi.
4 Akkorlaşma süresi
Belirtilmiş şartlar altında akkorlaşmanın (3) devam ettiği sürenin uzunluğu.
Not - Saniye cinsinden ifade edilir.
5 Ark direnci
Elektrik yalıtımı olan bir malzemenin belirtilmiş şartlar altında yüzeyi boyunca oluşan elektrik arkı etkisine direnç oluşturma yeteneği.
Not - Ark direnci; arkın uzunluğu, iletim hattının varlığı veya yokluğu ve denenen numunenin yanması veya hasarı ile ile tarif edilir.
6 Alan yanma hızı
Belirtilmiş şartlar altında; birim zamanda yanan alan.
Not - Metrekare / saniye cinsinden ifade edilir.
7 Kül/küller
Tam yanma (23) sonunda oluşan mineral kalıntılar.
8 Tertibat
Malzeme veya ürün veya her ikisinin birleştirilmesi ile oluşan birim veya yapı.
9 Otomatik-sönebilirlik
Kabul edilmemiş terim.
10 Yanmak
Yanmaya (23) maruz kalmak.
11 Yanmış alan
Belirtilmiş şartlar altında; yanma (23) veya pirolizin (133) zarar verdiği malzemenin hasarlı alanının (27) bir parçası.
Hasarlı alan (27) ile karşılaştırınız.
Not - Metrekare cinsinden ifade edilir.
12 Yanmış uzunluk
Yanık alanın (11) belirli bir yöndeki en fazla yayılımı.
Hasarlı uzunluk (28) ile karşılaştırınız.
Not - Metre cinsinden ifade edilir.
13 Yanma davranışı
Bir maddenin belirtilmiş bir tutuşturma kaynağına (97) maruz kalması ile meydana gelen fiziksel ve / veya kimyasal değişikliklerin tamamı.
14 Patlama
Bir cismin içden veya dıştan aşırı basınca maruz kalması sonucunda şiddetle parçalanması.
15 Kalorifik değer
Yanma ısısı (86) ile karşılaştırınız.
16 Kömürleşmiş kalıntı
Tam olmayan yanma (23) veya piroliz (133) sonucunda oluşan karbon bileşikli kalıntı.
17 Kömürleştirmek, fiil
Yanma (23) veya piroliz (133) esnasında karbon bileşiklerinden oluşan kalıntılar meydana getirmek.
18 Kömürleşmiş kalıntı uzunluğu
Karbon bileşikli kalıntının uzunluğu.
Yanık alan uzunluğu (12) ile karşılaştırınız
Not - Bazı standardlarda kömürleşmiş kalıntı uzunluğu özel bir deney ile tarif edilir.
19 Baca etkisi
Özellikle düşey yöndeki bir engel ile sınırlandırılmış, taşınımla oluşan ısı akımlarının sebep olduğu sıcak yangın ürünlerinin (45) yukarı yönde hareketi.
Not - Bu durumda genellikle yangına daha fazla hava çekilmiş olur.
20 Yangın cürufu
Tam veya tam olmayan yanma (23) ile meydana gelen ve tam veya kısmî erimenin sonucuda oluşabilen olan katı fazda ki kalıntılar yığını.
21 Yanabilir
Yanabilme özelliği olan.
22 Yanabilen madde, isim
Yanma (23) özelliği olan madde.
23 Yanma
Bir maddenin oksijen girişi ile oluşturduğu; ekzotermik tepkime.
Not - Yanma genelde alev (60)lerle birarada olan duman ve / veya görülebilen ışığı da yayar.
24 Birleşik malzeme
Ayrı iki veya daha fazla malzemenin biraraya getirilmiş haldeki yapısı.
25 Korozyon hasarı
Kimyasal bir işlemin sebep olduğu fiziksel ve / veya kimyasal hasar veya bozulmuş işlev.
26 Korozyon ölçme aleti
Belirtilmiş şartlar altında; korozyon hasar (25) derecesinin belirlenmesi için kullanılan gösterge.
Not - Bu gösterge; bir ürün, bir bileşik veya bunlarla aynı özellikte referans bir madde olabilir.
27 Hasar görmüş alan
Belirtilmiş şartlar altında; yangından kalıcı olarak etkilenmiş alanların toplamı.
Yanık alan (11) ile karşılaştırınız.
Not 1 - Metrekare cinsinden ifade edilir.
Not 2 - Bu terimin kullanıcıları, dikkate alınacak hasar tiplerini belirlemelidir. Bu hasar tipleri örneğin; malzeme kaybı, şekil bozukluğu, yumuşama, erime, kömürleşme, yanma, piroliz veya kimyasal tepkimeyi kapsar.
28 Hasar görmüş alan uzunluğu
Hasar görmüş alanın (27) belirli bir yönde en fazla yayılımı.
Yanık alan uzunluğu (12) ile karşılaştırınız.
Not - Metre cinsinden ifade edilir.
29 Deflagrasyon
Patlama (38) ile birlikte, ses hızından az bir hız ile çoğalan yanma (23) dalgası.
30 Detonasyon
Patlama (38) ile birlikte, ses hızından fazla bir ivme ile çoğalan ve şok dalgasıyla karakterize edilen yanma (23) dalgası.
31 Hava akımı olmayan çevre
Deney sonuçlarının, deneyin yapıldığı yerdeki hava hızından belirgin şekilde etkilenmediği çevre (37).
Not - Örneğin; küçük ölçekli deneylerde bazen en yüksek hava hızı 0,2 m / s olarak belirlenmektedir.
32 Alevlenme süresi
Tutuş turma kaynağının (97) varlığına bağlı olan alevli yanma da dahil belirtilmiş şartlar altında; devam eden alevli yanmanın (72) süresi.
Not - Saniye cinsinden ifade edilir.
33 “E” kriteri
Sağlamlık kriteri “E” (105) ile karşılaştırınız.
34 Tutuşma kolaylığı
Kabul edilmemiş terim.
Tutuşabilirlik (91) ve en düşük tutuşma süresi (121) ile karşılaştırınız.
35 Elektrik hattına direnç
Hatta direnç (173) ile karşılaştırınız.
36 Kullanım şartları
İmalatçının talimatlarına uygun olarak kullanıldığında; bir eşyaya normal kullanım ömrü boyunca uygulanması tasarlanmış şartlar.
37 Çevre
Eşyaların veya kişilerin yangına (40) maruz kaldığında; durumlarını etkileyebilen şartlar ve etkiler.
38 Patlama
Sıcaklık artışı ile veya sıcaklık artışı olmaksızın hızlı oksitlenme veya parçalanma tepkimesi sonucunda bir gazın ani olarak genleşmesi.
39 Etkilenme süresi
Belirtilmiş şartlar altında insanlar, hayvanlar veya eşyaların bu şartlardan etkilendikleri süre.
Not - Saniye cinsinden ifade edilir.
40 Yangın (kontrollü)
Yararlı etkiler sağlamak için bilinçli olarak düzenlenen ve zaman ve alan itibariyle genişlemesi kontrol edilen kendiliğinden yanma (23).
41 Yangın (kontrolsüz)
Zaman ve alan itibariyle kontrolsüz olarak yayılan kendiliğinden yanma (23).
42 Yangın kalkanı
Belirtilmiş şartlar altında; bir zaman süreci içinde alev (60) ve / veya ısı ve /veya yangın dumanı ve / veya yanma gazlarının geçişine engel olan ayırma malzemesi.
43 Yangına karşı davranış
Yangına (40) maruz kalan bir maddenin ve / veya yapının fiziksel ve / veya kimyasal özelliklerindeki değişiklik.
Not 1 - Bu tanım yangına tepki (138) ve yangına direnci (54) de kapsar.
44 Yangın bölmesi
Yangına özel direnci (54) olan yapı malzemeleri ile binanın bitişik diğer boşluklarından alt bölme olarak bölünen, ayrılan kapalı hacim.
45 Yangın dumanı ve / veya yanma gazları
Yanma (23) veya piroliz (133) ile oluşan gazların ve / veya aerosollerin (havada ki partiküller de dahil) toplamı.
46 Yangından etkilenme
Kişilerin, hayvanların veya eşyaların yangının (40) oluşturduğu şartlarla karşı karşıya kalma derecesi.
47 Yanma gazları
Yanma (23) ile oluşan ürünlerin gaz kısmı.
Yangın dumanı ve / veya yanma gazlarıyla (45) karşılaştırınız.
48 Yangın tehlikesi
Yangından (40) yaralanma ve / veya zarar görme ihtimali.
49 Yangın ısı enerjisi
Sınırland ırılan tüm yüzeyler de dahil olmak üzere yanabilen (21) malzemenin bir hacminin tam olarak yanması (23) sonucunda ortaya çıkan ısı miktarı.
Not 1 - Joule cinsinden ifade edilir.
Not 2 - Yangın ısı enerjisi, tanımlayan kişinin isteğine bağlı olarak geçerli, brüt veya net yanma ısısını (86) esas alabilir.
50 Yangın ısı enerjisi yoğunluğu
Yangın ısı enerjisinin (49) birim alanına oranı.
Not - Joule / metrekare cinsinden ifade edilir.
51 Yangın modeli
Bir veya daha fazla yangın (40) safhas ını veya yangın safhaları arasında geçişi temsil etme, öngörme veya üretme amacıyla tasarlanan işlem veya işlem dizisi.
51.1 Fiziksel yangın modeli
Yangının (40) belirli bir safhasını temsil etmek amacıyla tasarlanmış deney işlem dizisi ile çevre (37) ve cihazları da kapsayan lâboratuvar işlemi.
51.2 Sayısal yangın modeli
Yangın (40) gelişmesini etkileyen bir veya daha fazla, birbirine bağlı farklı özelliklerin matematiksel olarak gösterimi.
52 Yangın performansı
Belirli bir yangına (40) karşı eşyanın davranışı.
Yangına karşı davranış (43) ile karşılaştırınız.
53 Yanma noktası
Bir malzemenin yüzeyine standard, küçük bir alev (60) uygulandığında; tutuştuğu (93) ve belirli bir süre için yanmaya (10) devam ettiği en düşük sıcaklık
Parlama noktası (76) ile karşılaştırınız.
Not 1 - Derece Celsius cinsinden ifade edilir.
Not 2 - Bazı ülkelerde “yanma noktası” teriminin ek olarak şu anlamı da vardır: Yangın alârmı, çağ rı noktası ve yangın talimatı işaretlerini de kapsayabilen yangınla mücadele donanımının yerleştirildiği yer.
54 Yangına direnç
Bir eşyanın belirtilmiş bir zaman süreci içerisinde yangına karşı standard bir direnç deneyinde ihtiyaç duyulan kararlılığı ve / veya bütünlüğü ve / veya ısı yalıtımını ve / veya kendisinden beklenen diğer görevleri karşılama yeteneği.
Not - “Yangına dirençli” sıfat sadece bu yeteneği ifade eder.
55 Yangın önleme
Kabul edilmeyen terim.
56 Yangın önleyici
Tutuşmayı (96) geciktirmek veya yanmayı (23) azaltmak için malzemeye eklenen bir madde veya malzemeye uygulanan bir işlem.
Not - Yangını (40) bastırmak için yangın önleyicilerin kullanılması şart değildir.
57 Yangın riski
- Verilen teknik bir işlem veya durumda beklenen yangının (40) meydana gelme olasılığı ve
- Yangın (40) meydana geldiğinde ortaya çıkan zarar derecesi sonucunun veya genişliğinin birlikte oluşturduğu durum.
58 Yangın senaryosu
Gerçek ölçektekine benzeyen veya özel bir yerdeki gerçek bir yangında (40) tutuşma (96) öncesinden yanmanın (23) tamamlanmasına kadar geçen bir veya daha fazla aşamanın çevre şartları da dahil tüm şartlarının ayrıntılı şekilde tanımı.
59 Yangına benzetme
Yangın modeli (51) ile karşılaştırınız.
60 Alev
Yanma ile oluşan ve genellikle görünür bölgede ışık yayan yüksek sıcaklıktaki gaz karışımı.
61 Alevlenmek
Işık yayılımı ile birarada olan gaz fazında yanma (23).
62 Öncü alev
Bir malzemenin yüzeyinde bulunan veya gaz karışımının içerisinden yayılan alevli yanma (72) sınırı.
63 Aleve direnç
Kabul edilmeyen terim.
64 Alev önleme
Alevli yanmayı (72) yavaşlatan, sonlandıran veya bunu önleyen malzemenin özelliği.
Not 1 - Alev önleme özelliği esas malzemenin yapısından kaynaklanabilir veya özel bir işlem ile kazandırılabilir.
Not 2 - Deney süresince malzemenin ortaya koyduğu alev önleme derecesi deney şartlarına göre değişiklik gösterebilir.
65 Alev önleyici
Alevin (60) ortaya çıkışın ı bastırmak veya geciktirmek ve / veya yayılma oranını azaltmak için malzemeye eklenen veya malzemeye uygulanan madde.
Yangın önleyici (56) ile karşılaştırınız.
Not - Yangını (40) bastırmak için alev önleyicilerin kullanılması şart değildir.
66 Alev önleyici işlem
Geliştirilmiş alev önleme (64) özelliğinin bir malzeme veya ürüne kazandırılması işlemi.
67 Alevlenmesi önlenmiş
Bir alev önleyici (65) ile işlem görmüş olan.
68 Alev yayılması
Öncü alevin (62) yayılması.
69 Alev yayılma hızı
Belirtilmiş şartlar altında öncü alevin yayılımı esnasında kat ettiği mesafenin bu mesafeyi kat etmesi için geçen zamana bölümü.
Not - Metre / saniye cinsinden ifade edilir.
70 Alev yayılma süresi
Yanan malzeme üzerindeki öncü alevin (62) bu malzemenin yüzeyinde belirtilen mesafeyi kat etmesi veya belirtilmiş şartlar altında; belirli bir yüzey alanını kaplaması için geçen zaman.
Not - Saniye cinsinden ifade edilir.
71 Alev geçirmez
Kabul edilmeyen terim, patlayıcı ortamlardaki elektrik donanımının içeriğindeki hariç.
72 Alevli yanma
Genellikle ışık yayılımı ile bir arada olan gaz fazındaki yanma (23).
73 Alev parçacıkları / Alev damlacıkları
Yangın (40) deneyi işlemleri süresince yanan eşyadan ayrılan ve alevlenmeyi (61) sürdüren parça.
74 Alevlenebilirlik
Belirtilmiş şartlar altında bir malzeme veya ürünün alevle (60) yanma (10) yeteneği.
75 Alevlenebilir
Belirtilmiş şartlar altında; alevlenme yeteneği olan.
76 Parlama noktası
Belirtilmiş şartlar altında; k ısa süreli alev (60) varlığında tutuşturmak (93) üzere yayılan buharların oluşumu için malzeme veya ürünün ısıtıldığı en düşük sıcaklık.
Not - Derece Celsius cinsinden ifade edilir.
77 Anî parlama
Kapalı bir yerdeki yanabilir (21) malzemenin toplam yüzeyi saran yangın (40) haline geçişi.
78 Parlama (Flaş şeklinde)
Bir numune yüzeyi üstünde veya üzerinde kısa zaman süreçlerinde (örneğin; 0 saniye ve 1 saniye arasında) tekrarlayan alevin (60) varlığı.
79 Tam yangın gelişimi
Yangının (40) yanabilir (21) malzemenin tam olarak alev alması halinde gelişmesi.
80 Tam olarak gelişmiş yangın
Yangının (40) yanabilir (21) malzemenin tamamını sarması hali.
81 Gaz fazına geçiş
Katı ve / veya sıvı malzemenin gaz fazına geçişi.
82 Gaz fazına geçirme
Katı ve / veya sıvı malzemenin gaz fazına geçirilmesi.
83 Parlama
Isı ile ışık oluşturma.
Akkor (101) ile karşılaştırınız.
84 Parlak yanma
Alevsiz (60) yanma (23) alanındaki ışık yayılımı ile katı fazdaki malzemenin yanması (23).
Akkor (101) ile karşılaştırınız.
85 Isı akışı
Birim alan ve birim zamanda yayılan, iletilen veya elde edilen ısıl enerjinin miktarı.
Not - Wat / metrekare cinsinden ifade edilir.
86 Yanma ısısı
Belirtilmiş maddenin birim kütlesinin yanması (23) ile meydana gelen ısıl enerji.
Not - Joule / kilogram cinsinden ifade edilir.
86.1 Etkin yanma ısısı
Belirtilmiş şartlar altında; bir maddenin yanma ısısı (86).
86.2 Brüt yanma ısısı
Belirtilmiş şartlar altında; bir maddenin tam olarak yandığı (23) oluşan su buharının tam olarak yoğunlaştığı andaki yanma ısısı (86).
86.3 Net yanma ısısı
Belirtilmiş şartlar altında; bir maddenin tam olarak yandığı (23) oluşan suyun buhar halinde olduğu andaki yanma ısısı (86).
Not - Net yanma ısısı; brüt yanma ısısı (86.2) kullanılarak hesaplanabilir.
87 Serbest ısı
Belirtilmiş şartlar altında; bir maddenin yanması (23) sonucu, açığa çıkan ısıl enerji.
Not - Joule cinsinden ifade edilir.
88 Isının serbest kalma oranı
Belirtilmiş şartlar altında; bir maddenin yanması (23) sonucu, birim zamanda açığa çıkan ısıl enerjisi.
Not - Vat cinsinden ifade edilir.
89 Isı sebebiyle gerilme
Artırılan / azaltılan sıcaklık, yayılan ısı akışı (85) veya bu faktörlerin bir arada bulunduğu duruma maruz kalma sonucunda oluşan şartlar.
Not - Bu şartlar kişilerde de ortaya çıkabilir veya normal kullanımda veya dış etkenlerle (ve aksi olabilir veya olamaz) eşyanın kendisinde de oluşabilir.
90 “I” kriteri
“I ısıl yalıtım kriteri” ile karşılaştırınız.
91 Tutuşabilirlik
Belirtilmiş şartlar altında; bir maddenin tutuşma (95) yeteneği.
92 Tutuşabilir
Tutuşturulma (95) yeteneği olan.
93 Tutuşmak
Bir dış ısı kaynağı uygulanarak veya uygulanmadan ateş alabilmek.
94 Tutuşturmak
Yanmayı (23) başlatmak.
Tutuşturma (113) ile karşılaştırınız.
95 Tutuşmuş, sıfat
Yanmaya (23) başlayan bir maddenin bu durumu.
96 Tutuşma
Yanmanın (23) başlaması.
97 Tutuşturma kaynağı
Yanmayı (23) başlatan enerji kaynağı.
98 Tutuşturma sıcaklığı (en düşük)
Belirtilmiş şartlar altında; yanmanın (23) başlatılabildiği en düşük sıcaklık.
Not 1 - Derece Celsius cinsinden ifade edilir.
Not 2 - En düşük tutuşturma sıcaklığı sınırsız zamanda ısıl gerilmeyi kasteder.
Uygulama amaçları için sıcaklık malzeme veya tutuşturma kaynağı (97) üzerinde ölçülmeli ve standard sıcaklığın nasıl ve nerede ölçüldüğünü açıkça göstermelidir.
99 Tutuşma süresi
Kabul edilmemiş terim.
100 Yük
Bir maddeye kendi kütlesi dışında uygulanan kuvvet.
Yangına dayanma kriteri “R” (117) ile karşılaştırınız.
101 Akkor
Şiddetli ısıtılan malzemenin ortaya çıkardığı ışık yayılımı.
Parlama (83) ile karşılaştırınız.
102 Alevlenemez
Kabul edilmemiş terim.
Alevlenebilirlik (74) ile karşılaştırınız.
103 Alevlenebilir olmayan
Kabul edilmemiş terim.
Alevlenebilir (75) ile karşılaştırınız.
104 Geçirimsizlik
Standard bir yangına direnç (54) deneyinde belirtilmiş zaman sürecinde ayırıcı parçanın yangına (40) maruz kalan tarafındaki alevlerin (60) ve sıcak gazların diğer tarafa geçişini veya burada alevlerin oluşumunu önleme yeteneği.
Not - Bu yetenek “Geçirimsizlik kriteri E” (105) olarak ta değerlendirilebilir.
105 Geçirimsizlik kriteri “E”
Ayırıcı parçanın alevlerin (60) ve sıcak gazların geçişini önleme yeteneğini değerlendirme kriteri.
Yangına direnç (54) ile karşılaştırınız.
106 Orta yangın deneyi
Orta boyuttaki malzemeyle yapılan deney.
Not - En büyük ölçüsü 1 m ilâ 3 m arasında olan maddelerle yapılan deneye genelde “orta yangın deneyi” adı verilir.
107 Tahriş edici, isim
Akciğer ve / veya duyu organlarının tahrişine (148) sebep olan madde.
108 LC50 Öldürücü konsantrasyon 50
Verilmiş deney hayvanlarının belirtilmiş şartlar altında; % 50’sinin ölümüne sebep olan konsantrasyon-tepki verisinden istatistik olarak hesaplanan toksik gaz veya yangın dumanı ve / veya yangın gazlarının konsantrasyonu.
Not - Gram / metreküp cinsinden ifade edilir.
109 Büyük yangın deneyi
Bir laboratuvarda yapılamayan büyük ölçülerde malzeme ile gerçekleştirilen deney.
Not - En büyük ölçüsü 3 m’den büyük malzeme ile yapılan deneye genellikle “büyük yangın deneyi” adı verilir.
110 LCt50 Maruz kalınan öldürücü doz
Verilmiş deney hayvanlarının belirtilmiş ş artlar altında % 50’sinin ölümüne sebep olan toksik gaz veya yangın dumanı ve / veya yangın gazları (45) ile etkilenme süresi (39) çarpım (konsantrasyon x zaman, konsantrasyon süresi) sonucu.
Not - Gram . dakika / metreküp cinsinden ifade edilir.
111 Öldürücü konsantrasyon 50
LC50 (108) ile karşılaştırınız.
112 Maruz kalınan öldürücü doz
LCt50 (110) ve öldürücü doza maruz kalma süresi (167) ile karşılaştırınız.
113 Tutuşturmak
Yanmayı (23) başlatmak.
Tutuşmak (93) ile karşılaştırınız.
114 Tutuşturulmuş
Bir maddenin, alevlerin (60) meydana geldiği ve devam ettiği süre içerisindeki durumu.
115 Tutuşma, açık
- Alevin (60) ilk kez görünmesi,
- Yanmayı (23) başlatma işlemi
116 Uzunluk boyunca yanma hızı
Belirtilmiş şartlar altında; birim zamanda yanan malzemenin kütlesi.
Not - Kilogram / saniye cinsinden ifade edilir.
117 Yangına dayanma kriteri “R”
İlgili yangına direnç (54) deneyi süresince bir malzeme veya yapının belirli işlemleri sürdürebilme yeteneğinin değerlendirildiği kriter.
Yangına direnç (54) ile karşılaştırınız.
118 Yanan kütle oranı
Belirtilmiş şartlar altında birim zamanda yanan malzemenin kütlesi.
Not - Kilogram / saniye cinsinden ifade edilir.
119 Kütle kaybı
Belirtilmiş şartlar altında birim zamanda kaybedilen malzemenin kütlesi.
Not - Kilogram / saniye cinsinden ifade edilir.
120 Erime özelliği
Isı etkisi altında bir malzemenin yumuşama özelliği (şekil bozulması ve damlamayı da kapsar, alevlenmeyi kapsamaz).
121 En kısa tutuşturma süresi
Belirtilmiş şartlar altında; bir malzemenin yanmayı (23) başlatmak için gerekli olan belirli bir tutuşturma kaynağına maruz kalma süresi.
Tutuşma kolaylığı (34) ve etkilenme süresi ile karşılaştırınız.
Not - Saniye cinsinden ifade edilir.
122 Damla
Isı ile yumuşatılan veya sıvılaştırılan malzemeden dökülen damlacıklar.
Not - Damlacıklar alevli veya alevsiz olabilir.
123 Uyuşma
Dikkat azalmasına ve / veya fiziksel yeteneğin (örneğin kaçma kabiliyeti) bozulmasına sebep olan merkezi sinir sisteminin çöküşü.
Not - Daha ciddi durumlarda bayılma ve sonunda ölüm meydana gelebilir.
124 Uyuşturucu
Uyuşmaya (123) sebep olan toksik madde.
125 Yanmaz
Belirtilmiş şartlar altında; yanma (23) yeteneği olmayan.
126 Alevlenmez
Belirtilmiş şartlar altında; alevle (40) yanma yeteneği olmayan.
127 Dumanın ışık azaltması
Belirtilmiş şartlar altında; beklenen ışık akısının (T) geçen ışık akısına (I) oranı (I / T) olarak ifade edilen dumanın içerisinden geçen ışık yayılımının azalma ölçüsü.
Not - Birimi yoktur.
128 Optik duman yoğunluğu
Dumanın ışık azaltmasının (127) ortak logaritması log (I / T) (yani; 10 tabanına göre logaritma) olarak ifade edilen, dumanın içerisinden geçen ışık yayılımının azalma ölçüsü.
Not - Yüzde olarak ifade edilir.
129 Oksijen indeksi OI
Belirtilmiş şartlar altında; bir malzemenin alevli yanmasına (72) destek olacak oksijen ve azot karışımı içindeki en düşük oksijen konsantrasyonu.
Not - Yüzde olarak ifade edilir.
130 Yabancı kaynakla tutuşma
Alev (60) sıçrama, elektrikte kısa devre veya kablodaki parlama (83) gibi ikincil bir enerji kaynağıyla yanabilir (21) gazlar veya buharların tutuşması (96).
131 Yanma ürünleri
Yanma (23) sonucunda oluşan katı, sıvı, gaz ürünleri.
Yangın dumanı ve / veya yanma gazları ile karşılaştırınız.
Not - Yanma ürünleri; yangın dumanı ve / veya yanma gazları (45), kül (7), kömür (16), cüruf (20) ve / veya is (153).
132 Akciğer fonksiyonlarının etkilenmesi
Solunumda rahatsızlıkla (örneğin; nefes darlığı veya solunum oranında artış) sonuçlanan alt solunum yollarındaki zehirlenme.
Not - Bazı durumlarda maruz kalmadan saatler sonra akciğerlerde iltihaplanma veya ödem ortaya çıkabilir.
133 Piroliz
Oksijensiz ortamda sadece sıcaklık artışı sonucu oluşan geri dönüşümsüz kimyasal ayrıştırmanın bir bölümü.
Not - Piroliz kimyasal parçalanma gibi diğer olaylara bağlı ayrışma ile birarada olabilir.
134 Kendiliğinden tutuşan madde
Havayla temas ettiği anda tutuşma yeteneği olan madde.
135 “R” kriteri
Yangına dayanma kriteri “R” ile karşılaştırınız.
136 Yanma hızı
Kabul edilmemiş terim.
Alan esaslı yanma hızı (6), uzunluk boyunca yanma hızı (116), yanan kütle oranı (118), alev yayılma hızı (69), ısının serbest kalma oranı (88), diğer uygun tariflerle karşılaştırınız.
137 Serbest ısı oranı
Isının serbest kalma oranı (88) ile karşılaştırınız
138 Yangına tepki
Belirtilmiş şartlar altında; malzemenin ayrışım yoluyla yangına (40) tepkisi.
139 Gerçek ölçekli yangın deneyi
Gerçek çalışma ve tesisat şekli ve çevrenin (37) gerçek ölçüsü dikkate alınarak yangın uygulamasına tepki veren deney.
Not - Böyle bir deney normal olarak bir uzman tarafından belirtilmiş şartlara ve / veya normal çalışmaya uygun ürünlerin kullanımını belirtir.
140 Közlemek
Bir malzemenin yüzeyini sıcaklığa bağlı olarak belli bir ölçüde kömürleştirme ile değişikliğe uğratmak.
141 Ön deney
Standard bir deney metoduna göre bir maddenin belirli özellikleri gösterme (veya göstermeme) ihtimaline kesinlik kazandırmada kullanılan ön deney.
142 Kendiliğinden sönme
Kabul edilmeyen terim.
143 Yanmanın sürmesi
Uygulanan herhangi bir enerji kaynağının uzaklaştırılmasından sonra alev önünün (62) yayılması.
144 Kendiliğinden sönebilirlik
Kabul edilmeyen terim.
145 Kendiliğinden ısınma
- Malzemenin içinde oluşan ekzotermik tepkime sonucunda meydana gelen sıcaklıktaki artış.
- Güçlendirilmiş bir elektronik mamulün mamul içindeki sıcaklığın artışı sonucunda meydana getirdiği ısı.
146 Kendiliğinden tutuşma
İçten tutuşma (96) sonucunda oluşan kendiliğinden ısınma (145).
147 Kendiliğinden tutuşma sıcaklığı
Kabul edilmemiş terim.
Kendiliğinden tutuşma sıcaklığı (157) ile karşılaştırınız.
148 Duyu organlarının etkilenmesi
Doku hasarı sonucuyla veya belirli al ıcıların do ğrudan uyarılmasıyla acı hissedilmesine sebep olan zehirli maddelerin göz ve / veya üst solunum yollarında ki hareketi.
149 Küçük yangın deneyi
Küçük ölçülerde ki malzeme ile yapılan deney.
Not - En büyük ölçüsü 1 m’den küçük olan bir örnek ile yapılan deneye genellikle “küçük yangın deneyi” adı verilir.
150 Duman
Yangın dumanı ve / veya gazlarının (45) görünen kısmı.
151 Dumanın görüş azaltması
Işık etkisinin duman içerisinden geçişine bağlı olarak azalması.
Not 1 - Uygulamada dumanın görüş azaltması genellikle yüzde olarak ifade edilir.
Not 2 - Bu özellik görüntüde azalma olarak ortaya çıkar.
152 İçten yanma
Bir malzemenin alev (60) ve ışık görülmeksizin yanması (23).
Parlak yanma (84) ile karşılaştırınız.
Not - İçten yanma genellikle sıcaklık ve / veya yangın dumanı ve / veya yangın gazlarındaki artış ile kanıtlanır.
153 İs
Yanma (23) süresince veya sonrasında meydana gelen ve biriken parçacık halindeki madde.
Not - İs genellikle organik malzemenin tam yanmaması sonucunda meydana gelen, iyice bölünmüş parcaçıklardan, özellikle de karbondan oluşur.
154 Dumanın özgün optik yoğunluğu
Belirtilmiş deney metodunun özelliği olan faktörler ve optik yoğunluk hesaba katıldığında bir numunenin ürettiği duman yoğunluğunun ölçüsü.
Optik duman yoğunluğu (128) ile karşılaştırınız.
Not - Birimi yoktur.
155 Kendiliğinden yanma
Kabul edilmemiş terim.
Kendiliğinden tutuşma (156) ile karşılaştırınız.
156 Kendiliğinden tutuşma
Ayrı bir tutuşturma kaynağı (97) olmaksızın sıcaklıktaki artış sebebiyle tutuşma (96).
157 Kendiliğinden tutuşma sıcaklığı
Herhangi bir yabancı kaynakla tutuşma (130) olmaksızın belirtilmiş deney şartları altında; meydana gelen tutuşmanın (96) en düşük sıcaklığı.
Not 1 - Derece Celsius cinsinden ifade edilir.
Not 2 - Kendiliğinden ısınma veya desteklenmiş ısıtma ile bu sıcaklık oluşturulabilir.
158 Yüzeysel yanma
Malzemenin yüzeyi ile sınırlı kalan yanma (23).
Yüzeysel parlama (159) ile karşılaştırınız.
159 Yüzeysel parlama
Esas yapısında tutuşma (96) olmaksızın bir malzemenin yüzeyi üzerindeki geçici alevin (60) hareketi.
Yüzeysel yanma (158) ile karşılaştırınız.
Not 1 - Yüzeysel yanma, yüzeysel parlama ile aynı anda veya takiben meydana gelir ise; bu durum yüzeysel yanmanın bir kısmı olarak kabul edilmez.
Not 2 - Bu zaman süresi genellikle 1 saniyeden azdır.
160 Yüzeysel alev dağılımı
Bir sıvı veya bir katı yüzeyi boyunca alevin (60) tutuşma (96) kaynağından ileriye yayılımı.
161 Devam eden alevli yanma
Bir yüzey üzerinde en düşük zaman süresince süren alev (60).
Not - Gerekli süre değişik standardlarda farklılık gösterir, ancak genellikle 10 saniyedir.
162 Sıcaklık-zaman eğrisi (standard)
Standard bir yangına direnç (54) deneyi süresince belirli bir şekilde tarif edilen sıcaklığın zamana bağlı olarak değişimidir.
163 Isıl ayrışma
Isı hareketinin veya yükseltilen sıcaklığın bir maddenin bazı özelliklerini kaybetmesine neden olduğu işlem.
Not - Bu ısıl bozulmadan (164) farklıdır.
164 Isıl bozulma
Isı hareketinin veya yükseltilen sıcaklığın bir maddenin bazı özelliklerini kaybetmesine neden olduğu işlem.
Not - Bu ısıl ayrışmadan (163) farklıdır.
165 Isıl yalıtım kriteri “I”
Ayırıcı bir malzemenin ısı geçişini engelleme yeteneğinin değerlendirildiği yangına direnç (54) deneyi ile belirlenen kriter.
Yangına direnç (54) ile karşılaştırınız.
166 Isıl ışıma
Isı enerjisinin elektromanyetik dalgalarla iletimi.
167 tL50 Öldürücü konsantrasyona maruz kalma süresi
Verilen bir populasyonun % 50’sinin ölümü ile sonuçlanan belirli bir zehirli gaz konsantrasyonu veya yangın dumanı ve / veya yangın gazlarına (45) maruz kalma süresi.
168 Toksik madde tehlikesi
Etkisine, miktarına, konsantrasyonuna ve maruz kalma süresine bağlı olarak toksik maddelere maruz kalınmasındaki tehlike veya hayat kaybı potansiyeli.
Yangın tehlikesi (48), yangın riski (57) ve toksik risk (170) ile karşılaştırınız.
169 Toksik potansiyel
Belirli bir toksik etki göstermek için gereken toksik madde miktarı.
Not - Ne kadar az miktar gerekirse; toksik potansiyel o kadar yüksektir.
170 Toksik risk
- Verilen teknik bir işlem veya durumda beklenen toksik tehlikenin olma olasılığının ve
- Toksik tehlike oluşumunda beklenen yaralanmanın neticesi veya genişliğinin
çarpımının sonucu.
Not - Toksik risk yangın riskinin bir parçasıdır.
171 Toksik madde
Yaşayan bir organizma üzerinde olumsuz etki yaratan madde.
172 Toksiklik
Bir maddenin yaşayan bir organizma üzerinde olumsuz etki yaratma yeteneği.
173 Elektrik gerilimine direnç
Belirtilmiş şartlar altında; bir maddenin, numunenin yüzeyinde iletim hatları meydana getirmeden ve alev (60) oluşturmadan deney gerilimine dayanma yeteneği.
Elektrik hattına direnç (35) ile karşılaştırınız.
174 Geçici alevlenme
Bir numunenin yüzeyi üzerinde yüzeysel parlamadan (159) daha uzun süre devam eden alevlenmeden (161) daha kısa zaman süreci için alev (60) oluşumu.
Not - Bu zaman süreci genellikle 1 saniyeden uzun 10 saniyeden kısadır.
175 Dumanın ışık geçirgenliği
Belirtilmiş şartlar altında; duman içinden gelen ışık akısının (T) beklenen ışık akısına (I) oranı.
Not 1 - Birimi yoktur.
Not 2 - Işık geçirgenliği, dumanın ışık azaltmasının (127) tersidir.
176 Dayanım kaybı
Standard bir yangına direnç (54) deneyindeki en kısa zaman süreci sonunda deney malzemesinin parçalanması veya çökmesine yetecek ölçüdeki değişiklik.
177 Fitil etkisi
Bir akışkanın kapiler hareket ile parçacık veya lifli yapıda bir malzeme içerisinden veya üzerinden geçişi.